13 Φεβρουαρίου 2020
ΜΑΞΙΜΟΣ ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Ευχαριστούμε τον Εισηγητή της Μειοψηφίας, τον κ. Αυλωνίτη. Καλώ στο βήμα τον Ειδικό Αγορητή του Κινήματος Αλλαγής, τον κ. Γεώργιο Καμίνη.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΜΙΝΗΣ (Ειδικός Αγορητής του Κινήματος Αλλαγής): Ευχαριστώ, κ. Πρόεδρε.
Θα μιλήσω πρώτα για το πρωτόκολλο εφαρμογής μεταξύ Ελλάδας και Βοσνίας Ερζεγοβίνης για την συμφωνία επανεισδοχής. Δύο λόγια για τις συμφωνίες επανεισδοχής της Ε.Ε., για να καταλάβουμε περί τίνος πρόκειται. Συνολικά από το 2004 που έχει ξεκινήσει αυτή την πολιτική η Ε.Ε., έχουν υπογραφεί 18 τέτοιες συμφωνίες, με χώρες από όλο τον κόσμο. Σκοπός των συμφωνιών, είναι να καθιερώνουν γρήγορες και αποτελεσματικές διαδικασίες για την ασφαλή και ισόρροπη επιστροφή ατόμων, που τα κράτη μέλη π.χ. η Ελλάδα, θεωρούν, ότι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις παραμονής στην επικράτειά τους. Δημιουργούνται δηλαδή, προϋποθέσεις για την διευκόλυνση των επιστροφών. Οι συμφωνίες επανεισδοχής, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της συνολικής πολιτικής επιστροφών της Ε.Ε., μαζί με την οδηγία περί επιστροφών του 2010.
Θα ήθελα με τη σημερινή αφορμή και επειδή μιλάμε σήμερα για αυτές τις συμφωνίες επανεισδοχής, να μιλήσω λίγο για μια τέτοια συμφωνία που έχει κορυφαία σημασία για τη χώρα μας, αλλά και άλλες τέτοιες συμφωνίες, που μπορεί να έχουν σημασία, όπως αυτή π.χ. με το Πακιστάν. Μιλάω καταρχάς, για την συμφωνία επανεισδοχής της Ε.Ε. – Τουρκίας, που υπογράφτηκε το 2013. Πριν δηλαδή, από την κοινή δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας. Σημειωτέων, αυτή η συμφωνία επανεισδοχής, δεν αφορά μόνο την επιστροφή τούρκων υπηκόων, αλλά και υπηκόων τρίτων χωρών που εισέρχονται και διαμένουν στην επικράτεια των δύο χωρών. Στην πραγματικότητα λοιπόν, ο μηχανισμός για την επιστροφή παράτυπων μεταναστών στην Τουρκία, προϋπήρχε, όπως είπα της κοινής δήλωσης που υπεγράφη το 2016. Τότε, το 2016 αποφασίσαμε ως Ε.Ε., να επεκτείνουμε ουσιαστικά την συμφωνία επανεισδοχής, ακόμα και σε κάποιους αιτούντες άσυλο.
Ένα από αυτά τα κίνητρα ήταν οικονομικό. Η Ευρώπη θα έδινε στην Τουρκία περί τα 6 δισεκατομμύρια αναπτυξιακή βοήθεια, ώστε να εφαρμόσει προγράμματα που θα βελτίωναν τη ζωή των Σύρων προσφύγων στην Τουρκία και για κάθε Σύρο πρόσφυγα που θα επιστρέφονταν από την Ελλάδα στην Τουρκία, ένας Σύρος πρόσφυγας θα μεταφέρονταν από την Τουρκία σε κάποιο άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε..
Επιμένω σε αυτό για να ξεχωρίσω κάτι που έχει προκαλέσει σύγχυση στην κοινή γνώμη και να τονίσω τη διαφορά μεταξύ συμφωνίας επανεισδοχής και τις επιστροφές που προκύπτουν από την κοινή δήλωση του 2016.
Για τις συμφωνίες επανεισδοχής, είναι προφανές πως η Ε.Ε. χρειάζεται πολλές ακόμα τέτοιες συμφωνίες. Για παράδειγμα, λείπουν σχεδόν εξολοκλήρου οι χώρες της Αφρικής, με την εξαίρεση του Πράσινου Ακρωτηρίου, από τις οποίες έχουμε αυξανόμενη παράτυπη μετανάστευση τα τελευταία χρόνια και είναι μια τάση που πρόκειται να ενισχυθεί στο μέλλον.
Η χρησιμότητα του συγκεκριμένου Πρωτοκόλλου για τη χώρα μας είναι, εκ πρώτης όψεως, σαφώς περιορισμένη, αφού ροές από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι πρακτικά μηδενικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Υπουργείο προβλέπει κονδύλι μόλις 1.600 ευρώ το χρόνο για την εφαρμογή των όρων του Πρωτοκόλλου.
Είναι, πάντως, χρήσιμο να το έχουμε στο διπλωματικό μας οπλοστάσιο.
Εστιάζω ιδιαίτερα στο άρθρο 4, το οποίο συμπεριλαμβάνει στις προβλέψεις Εφαρμοστικού Πρωτοκόλλου και επιστροφές υπηκόων τρίτων χωρών ή απάτριδων, εκτός από τους Βόσνιους.
Πρέπει να επισημάνουμε πως σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, στη Βοσνία διαμένουν αυτή τη στιγμή περίπου 8.000 μετανάστες και αιτούντες άσυλο. Να σημειώσουμε, επίσης, πως το σύστημα ασύλου στη Βοσνία είναι ουσιαστικά ανύπαρκτο και τα άτομα που αναγνωρίζονται τελικά ως πρόσφυγες ελάχιστα.
Το ερώτημα, λοιπόν, που ανακύπτει είναι εάν υπάρχει πιθανότητα να δούμε από τη Βοσνία μαζικές επιστροφές ανθρώπων στην Ελλάδα. Αν διαβάσει κάποιος καλά την αρχική συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. – Βοσνίας, αναφέρεται ρητά πως η επιστροφή υπηκόων τρίτων χωρών σε κάποιο κράτος – μέλος αφορά περιπτώσεις όπου ο παράτυπος μετανάστης έχει φτάσει στην επικράτεια της Βοσνίας απευθείας από το έδαφος κράτους – μέλους. Μόνο τότε έχει δικαίωμα η Βοσνία να ζητήσει επιστροφή αυτών των ανθρώπων.
Κατά συνέπεια, φαίνεται να μην προκύπτει, καταρχάς, ζήτημα για τη χώρα μας. Αν δούμε, όμως, πόσο αλληλένδετα είναι τα ζητήματα στο θέμα της μετανάστευσης, πόσο οι αποφάσεις που παίρνει το ένα κράτος επηρεάζουν το άλλο και γιατί εμείς, στο Κίνημα Αλλαγής, επιμένουμε πως το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό και οι βιώσιμες οριστικές λύσεις μπορούν να προέλθουν μόνο από την Ευρώπη.
Η Βοσνία, αρχικά δεν αποτελούσε κομμάτι της λεγόμενης βαλκανικής διόδου. Έγινε, όμως, ειδικά μετά το 2018, όταν διαδοχικά έκλεισαν τα σύνορά τους με τη Σερβία η Ουγγαρία και η Κροατία. Έτσι υπάρχουν σχεδόν 50.000 παράτυποι μετανάστες που έχουν περάσει στην επικράτεια της Βοσνίας από τις αρχές του 2018, οι περισσότεροι, όπως και στην περίπτωση της χώρας μας, χωρίς να έχουν σκοπό να παραμείνουν εκεί και εδώ ο στόχος τους είναι οι πλούσιες χώρες της ευρωπαϊκής δύσης.
Η υπογραφή του Πρωτοκόλλου μας θυμίζει, λοιπόν, την αξία του να ανήκουμε στην Ε.Ε., καθώς γίνεται στο πλαίσιο των συμφωνιών επανεισδοχής που η Ε.Ε. έχει υπογράψει και πρέπει να συνεχίσει να υπογράφει, όπως είπα και με άλλες χώρες.
Σχετικά με τη συμφωνία μεταξύ της Κυβέρνησής μας και της κυβέρνησης της Γεωργίας, για τη συνεργασία στον τομέα του εγκλήματος,, η χώρα μας, ως μέλος της Ε.Ε., μέλος της Ευρωζώνης και έως μέλος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου, είναι φανερό ότι πρέπει να εξασφαλίζει σχέσεις καλής γειτονίας και αγαστής συνεργασίας, ειδικά με χώρες που παρουσιάζει γεωγραφική εγγύτητα.
Ας μην ξεχνάμε ότι η Γεωργία έχει υπογράψει συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με την Ε.Ε., η οποία βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή, ήδη από την 1η Ιουλίου 2016, ενώ η ελληνική πολιτεία έχει κυρώσει και τη συμφωνία σύνδεσης Ε.Ε. – Γεωργίας, ήδη με νόμο από το 2015.
Παράλληλα, έχει αλλάξει πλήρως και το καθεστώς των θεωρήσεων, με κανονισμό που εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το 2017. Ο κανονισμός προβλέπει την απελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων για τους Γεωργιανούς που ταξιδεύουν προς την Ε.Ε. για περίοδο διαμονής 90 ημερών και σύμφωνα όμως με την επίσημη σελίδα του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, η απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης εφαρμόζεται μόνο στους κατόχους βιομετρικών διαβατηρίων.
Συνεπώς η Ελλάδα για λόγους ασφαλείας, αλλά και για λόγους αλληλεγγύης, καλείται να κυρώσει αυτή τη διεθνή σύμβαση.
Ασφάλειας, γιατί η απελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην εσωτερική ασφάλεια της χώρας με την εισαγωγή εγκληματογενών φορέων, όπως αναφέρει και η αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου.
Σύμφωνα μάλιστα, με τα στοιχεία των στατιστικών εκθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας για το 2018, η Γεωργιανοί υπήκοοι βρίσκονται στην τρίτη θέση των δραστών εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας, πίσω από τους Έλληνες και τους Αλβανούς υπηκόους. Ενώ κατά καιρούς έχουν δει το φως της δημοσιότητας παράνομες δραστηριότητες διεθνών εγκληματικών δικτύων, μέλη των οποίων είναι και άτομα γεωργιανής υπηκοότητας.
Αλλά και για λόγους αλληλεγγύης, γιατί η Ελληνική Δημοκρατία, ως η πλησιέστερη ευρωπαϊκή δημοκρατία της περιοχής, οφείλει να παρέχει την κατάλληλη τεχνογνωσία και τους πόρους για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και όχι μόνο σε χώρες όπως είναι η Γεωργία, οι οποίες έχουν εκφράσει ρητά τη θέλησή τους να ενταχθούν στο μέλλον στους ευρωατλαντικούς θεσμούς.
Ως μέλος του σκληρού πυρήνα της Ε.Ε., η Ελλάδα δεσμεύεται από την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας που αφορά στις σχέσεις Ε.Ε. με τις χώρες του Καυκάσου και της νοτίου Μεσογείου, οι οποίες δεν έχουν ρητά αναγνωρισμένη προοπτική ένταξης και την ανατολικής διάστασης που ονομάζεται ανατολική εταιρική σχέση.
Στο πλαίσιο της ανατολικής εταιρικής σχέσης, αξίζει να σημειωθεί, ότι η Γεωργία μετά από μια δύσκολη περίοδο μετάβασης και εξακολουθώντας να έχει ένα από τα χαμηλότερα κατά κεφαλήν ακαθάριστα εθνικά προϊόντα στην Ευρώπη, χαρακτηρίζεται ως μια χώρα με την πιο σταθερή πορεία μεταρρυθμίσεων.
Συνεπώς, η κύρωση της συμφωνίας με την Ελλάδα, αποτελεί – κατά κάποιο τρόπο – και μια έμμεση ανταμοιβή των βημάτων που προσπαθεί να κάνει η Γεωργία προς την Ευρώπη. Ιδίως αν κρίνει κανείς ότι σύμφωνα με τον δείκτη εκτίμησης του βαθμού σύγκλισης και διασύνδεσης του 2008, η Γεωργία βρίσκεται στην τέταρτη θέση, πίσω από την Ουκρανία, την Μολδαβία και την Μολδαβία.
Σε μια εποχή όπου οι αβεβαιότητες αυξάνονται και λόγων των τεκτονικών αλλαγών που προκαλεί η αύξηση των προσφυγικών – μεταναστευτικών ροών, απορία ευρύτερων γεωπολιτικών εξελίξεων, η μόνη βεβαιότητα που μπορούν να έχουν τα κράτη μεταξύ τους είναι η εμβάθυνση της συνεργασίας τους.
Συνεπώς, εμείς κύριε πρόεδρε, τασσόμαστε υπέρ της κύρωσης της συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της κυβέρνησης της Γεωργίας για την καταπολέμηση του εγκλήματος.
Σας ευχαριστώ.
